Ustaw jako startową

Historia

Słonecznik

Wieś zamieszkana przez ludność pruską wymieniana była w dokumentach już w roku 1315, pod nazwą Surkapurn, co oznaczało miejscowość położoną „koło omszałych kopców na pastwisku”. W roku 1342 Aleksander von Korne –komtur dzierzgoński – założył wieś czynszową pod nazwą Sunnynburn, na 60 włókach, na prawie chełmińskim. Później miejscowość nosiła niemiecka nazwę Sonnenborn. Nie wiadomo co się stało z wcześniejszymi, pruskimi mieszkańcami, bowiem nowym osadnikom przyznano w dokumencie lokacyjny 12 lat wolnizny. Sołtys otrzymał sześć włók wolnych oraz 4 włóki dla kościoła. W dokumencie lokacyjnym zaplanowano także założenie karczmy. W granicach wsi było wówczas także jezioro nazywane Stalsin, podlegające daninie na równi z innymi włókami.

W 1694 r. powstał tu kościół Ewangelicki i jednoklasowa szkoła. Odprawiano nabożeństwa także w języku polskim(kilku pastorów było polskiego pochodzenia). Do parafii należały wsie: Bartężek, Bożęcin, Prośno, Ruś, Wenecja.

W XVIII w. istniał tu folwark z 19 włókami ziemi w dzierżawie dziedzicznej.

W roku 1782 we wsi było 48 tak zwanych „dymów” (odnosić można do gospodarstw domowych). W roku 1817 w Słoneczniki zanotowano 58 „dymów” i 374 mieszkańców. Z kolei w roku 1858 były 84 dymy i 784 osoby (liczone łącznie z folwarkiem). W 1939 r. we wsi było 200 gospodarstw domowych z 751 mieszkańcami. 411 osób utrzymywało się z rolnictwa i leśnictwa, 175 z pracy w przemyśle i rzemiośle a 47 z pracy w handlu i komunikacji. W ówczesnej gminie było 41 gospodarstw rolnych o powierzchni w granicach 0,5-5 ha, 16 o powierzchni 5-10 ha, 18 o powierzchni w granicach 10-20 ha, 12 o areale 20-100 ha i jedno o powierzchni ponad 100 ha.

Przed 1945 rokiem, tutejsza szkoła była trzyklasowa i uczyło w niej 3 nauczycieli.

Zabytki

Kościół po ewangelicki z 1694, obecnie Kościół rzymskokatolicki,

Obiekty sakralne

slonecz hist2 slonecz hist1slonecz hist3slonecz hist4

 

                            Słonecznik w latach 1900-1945     <= kliknij w link

 

**********************************************************************************************************************************

 

Bartężek

Wieś lokowana 25 maja 1340 r. na prawie chełmińskim, przez komturad zierzgońskiego, Aleksandra von Kornre, na 40 włókach położonych na wschód od jezioraBartężek. Osadnicy otrzymali 15 lat wolnizny. Zasadźca Klaus z Kęt zobowiązany był do jednej służby w lekkiej zbroiw e wszystkich wyprawach wojennych oraz do posługi przy budowie nowych zamków i burzeniu starych. Dodatkowo zobowiązany był do rocznej daniny w wysokości po jednym korcu pszenicyżyta od pługa i po korcu pszenicy od radła.

Po wojnie trzynastoletniej wieś została przejęta wraz z dworem przez dowódcę wojsk zaciężnych o nazwisku Schöneich, któremu Krzyżacy byli winni zaległy żołd.

W 1557 r. odnowiono lokację wsi, na prawie magdeburskim. Wśród właścicieli wsi w okresie późniejszym figuruje Albert Fryderyk Schöneich, królewski szambelan i pułkownik polski. Sprzedał on dobra w Bartężku, Wilamowie(40 włók) i Ględach(16 włók) w 1682 r., dobra te przeszły w posiadanie rodu Köhne-Jaskich(właściciele Jaśkowa).

Według spisu z roku 1782 w Bartężku był folwark i wieś szlacheckaz  26 „dymami”. W roku 1817 wieś należała do rodu von Finckensteinów i liczyła 46 domów z 153 mieszkańcami. Około roku 1900 była we wsi gorzelnia,mleczarnia, przetwórnia torfu na opał i ściółkę oraz owczarnia.

W 1939 wieś z przysiółkamii  folwarkiem liczyła 58 gospodarstw domowych i 275 mieszkańców. 243 spośród nich utrzymywało się z pracy w rolnictwie i leśnictwie, 8 – w przemyśle lub rzemiośle, dwóch z pracy w handlu. Trzy gospodarstwa rolne miały powierzchnię w przedziale 0,5–5 ha, jedno o areale w klasie 5–10 ha, dwa o powierzchni 10–20 ha i jedno o powierzchni ponad 100 ha.

Szkoła we wsi istniała już w XVIII w. Aż do 1945 r. była to jednoklasówka.

Lisianka(niem.Fuchsen Berg) – wzniesienie o wysokości 107 m n.p.m., położone na północny zachód od wsi Bartężek.

**********************************************************************************************************************************

Prośno

Prośno(niem.Pörschken) –wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś położona wśród lasów, nad jeziorem Pieszkowo.

Na zachód od miejscowości położone jest jezioro Gardz, w roku 1973 było już częściowo osuszone. Na południe od miejscowości znajduje się silnie zarośnięte jezioro Gardzek oraz jezioroChomik(w Lasach Taborskich).

Wieś wzmiankowana w dokumentach z roku 1722 pod nazwą Perske Teerofen, jako wieś szkatułowa na trzech włókach. W roku 1782 we wsi odnotowano 10 domów (dymów), natomiast w 1858 w 18 gospodarstwach domowych było 128 mieszkańców. W latach 1937-1939 było 106 mieszkańców. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina Morąg, poczta Słonecznik.